Papier is er in ontzettend veel soorten en maten. Er zijn verschillen in de dikte, doorschijnendheid, gladheid, en nog veel meer eigenschappen. We leggen je in deze blog de belangrijkste papiereigenschappen uit. Zet je dus schrap voor een aantal heel interessante feitjes. Zo ben ook jij straks een echte papierexpert!
Houtvrij of houthoudend papier
Om van hout papier te maken moeten de houtvezels worden ontsloten. Dit kan op verschillende manieren, maar de twee meest voorkomende zijn mechanisch (houthoudend) en chemisch (houtvrij). Houtvrij papier heeft een aantal voordelen ten opzichte van houthoudend papier. Zo vergeelt houtvrij papier minder snel dan houthoudend papier, omdat de natuurlijke lijmstof lignine hier uit is gehaald. Papier dat langer wit blijft is bijvoorbeeld handig als je een poster laat drukken, want je wil niet dat deze na enkele maanden vergeeld aan de muur hangt. Houtvrij papier is ook sterker dan houthoudend papier, omdat de vezels langer blijven. Bij houthoudend papier zijn de vezels namelijk fijngemalen, waardoor ze een stuk korter zijn en dus minder sterk. Lees meer over de productie van papier in onze blog.
Gewicht en papierdikte
Het gewicht van papier wordt uitgedrukt in gram per vierkante meter, ook wel grammage genoemd (afkorting gr/m2). Voor het gemak gebruiken wij hiervoor de term 'grams'. Dit heb je vast wel eens voorbij zien komen. Onze papiersoort Texture Vergé bieden we bijvoorbeeld aan in het grammage 300 grams. Dit kun je voor je zien als het gewicht van een vel Texture Vergé van 1 bij 1 meter. Die weegt dan precies 300 gram. Je kan papier vaak in meerdere grammages bestellen. Een hoger grammage van dezelfde papiersoort betekent zwaarder papier. Hierdoor wordt het papier steviger, wat bijvoorbeeld belangrijk is als je visitekaartjes laat drukken. Het is trouwens niet zo dat een hoger grammage altijd betekent dat het papier dikker is. Dit heeft te maken met opdikking van papier (zie kopje hieronder).
Opdikking van papier
Opdikking is de verhouding tussen de papierdikte en het gramgewicht (gr/m²). Bij opdikkend papier zit er meer lucht in papier, waardoor het papier wel meer volume krijgt, maar wel laag in gewicht blijft. Hierdoor lijkt een papiersoort misschien zwaar, maar is het in werkelijkheid lichter dan je denkt. Dit is vooral nuttig als je bijvoorbeeld een stevig kaartje wil versturen of een boek laat drukken dat je meer volume wil geven. Lees meer over opdikking in onze blog.
Stijfheid van papier
De stijfheid van papier is de buigweerstand van het papier. Stijfheid wordt onder andere beïnvloed door de looprichting van de vezels, de maling van de vezel, de hulpstoffen en de papierdikte. Stijfheid zorgt ervoor dat het papier niet scheurt bij het vouwen, zoals bij het vouwen van folders.
Opaciteit van papier
Opaciteit is de ondoorschijnendheid van het papier. Dus de mate waarin het niet transparant is. Hoe lager het percentage, hoe transparanter het papier. Papier met een hoge opaciteit heeft een hoge dichtheid en laat weinig licht door. Bij transparanter papier is dit juist omgekeerd, zoals bij ons semi-transparante Kalkpapier. De doorzichtigheid (opaciteit) wordt onder andere beïnvloed door de gebruikte vulstoffen, de vezels, de maling van de vezels en de kleur van het papier. Onze donker gekleurde papieren schijnen bijvoorbeeld zeer weinig door. Vooral bij posters is het handig als de papiersoort niet doorschijnt, maar je wil niet altijd een dikke of gekleurde papiersoort. Daarom hebben we speciaal BlueBack papier in ons assortiment.
Witheid van papier
De witheid van het papier beïnvloedt het contrast en de kleurweergave van het drukwerk. Als je een magazine wil laten drukken met spetterende kleuren is papier met een hoge witheid perfect. Technisch gezien geeft de witheid aan in hoeverre licht op het papieroppervlak weerkaatst. Hoe hoger de witheid van papier, hoe meer licht er wordt gereflecteerd. Normaalgesproken is de maximaal haalbare reflectie 100 procent, maar als er gebruik is gemaakt van optische witmakers kan dat percentage zelfs boven de 100 procent uitkomen! De reflectie is dan hoger dan de oorspronkelijke hoeveelheid licht van de lichtbron. Hoe dit werkt? Witmakers zetten onzichtbare UV-straling om in zichtbaar licht. Bijzonder toch?
Glans en gladheid van papier
De oppervlakte van papier kan glad of juist ruw zijn. Extra ruw papier wordt ook wel structuurpapier genoemd. Hier hebben we een speciale blog over geschreven. De gladheid van papier wordt gecreëerd door een satineerkalander. Door de druk, wrijving en warmte die de kalander op het papier toepast, wordt het papier glad. Deze processen worden samen ook wel satineren genoemd. Hierdoor kan ook enige glans ontstaan. Om eventueel nog meer glans te creëren wordt een superkalander gebruikt.
De glans van papier geeft een indicatie in hoeverre het licht weerkaatst op het papieroppervlak. Glans wordt onder andere gecreëerd door de vezel en de maling ervan, maar ook door vulstoffen en strijklagen die worden aangebracht op het papier. De glans wordt daarnaast mede bepaald door de ruwheid (gladheid) van het papier. Een hoge ruwheid zorgt ervoor dat licht dat op het papier valt in alle richtingen wordt weerkaatst, waardoor het minder glanzend lijkt. Stukje natuurkunde dit! Glad papier hoeft trouwens niet altijd glans te hebben. Er bestaan ook mooie matte papiersoorten, die glad zijn, maar niet te veel glanzen. Onze MC mat bijvoorbeeld.
Gestreken en ongestreken papier
Papier kan ook een of meerdere strijklagen (coatings) krijgen, zowel enkelzijdig als dubbelzijdig. Hier komt het verschil tussen gestreken of ongestreken papier vandaan. Een ongestreken papiersoort heeft geen strijklaag (of coating) gekregen. Gestreken papier juist wel. De strijklaag kan mat, glanzend of hoogglanzend zijn. Gestreken papier krijgt hierdoor een hogere dichtheid, want het papier wordt meer samengeperst. Het strijken beïnvloedt de bedrukbaarheid en het drukcontrast van het papier. Kleuren springen bij gestreken papier meer van het papier af, en afbeeldingen worden scherper gedrukt dan bij ongestreken papier. Het papieroppervlak wordt hierdoor ook glad. Gestreken papiersoorten zie je vaak bij commercieel drukwerk zoals flyers en folders. Ongestreken papier heeft daarentegen als voordeel dat het goed te beschrijven is. Meer over de verschillen en overeenkomsten lees je in onze blog over (on)gestreken papier.
Meer weten?
Wil je meer info over onze papiersoorten en eigenschappen? Neem even contact met ons op. En bekijk ook even onze papiersoorten pagina voor een compleet overzicht van onze papieren.
Over de auteur
Vera Willems
Vera werkt als marketeer bij PeterPrint. Met haar voorliefde voor design en papier is werken bij PeterPrint een schot in de roos. Inmiddels maakt ze al zo'n vier jaar inspirerende drukwerkcontent, van blogs tot social media. Haar favoriete papiersoort is VoorBIJ papier: uniek en duurzaam.
